یادگیری الکترونیکی چیست و نقش یادگیری الکترونیکی در آموزش
یادگیری الکترونیکی واژه بسیار گسترده ای است و تعاریف گوناگون و مختلفی در رابطه با آن وجود دارد و امروزه یادگیری الکترونیکی مفهومی مهم در زندگی روزمره همه دارد و آشنایی با این مفهوم نیز ضروری به نظر می رسد.
یادگیری الکترونیکی در منابع مختلف با عناوین دیگری نیز به کار میرود که میتوان به مواردی همچون آموزش مبتنی بر وب، آموزش مبتنی بر رایانه، یادگیری شبکه ای، آموزش متصل، آموزش از راه دور، یادگیری آنلاین، و یادگیری مجازی اشاره کرد. اساساً همه این اصطلاحات به فرایندهای آموزشی که فناوری اطلاعات و ارتباطات(تلویزیون، رادیو، اینترنت، ماهواره و غیره) برای هماهنگی روش های آموزش ویادگیری همزمان و غیر همزمان به کار میبرد، اشاره دارد.
با یک بررسی دقیق مشخص می شود که این اصطلاحات اشار? کمی به تفاوتهای فرایندهای آموزشی دارند و از این رو نمی توانند مترادف با اصطلاح یادگیری الکترونیکی به کار روند.
در واقع جامع ترین و در عین حال کوتاه ترین تعریفی که می توان از واژه یادگیری الکترونیکی ارائه داد عبارت است از هرنوع یادگیری یا آموزشی که با کمک انواع مدیاهای الکترونیکی انجام گیرد، در واقع یادگیری الکترونیکی استفاده از پیشرفتهای تکنولوژیکی برای فعال کردن و توانمند کردن افراد در جهت یادگیری فارغ از زمان و مکان است.
مفهوم یادگیری الکترونیکی بیش از آن چیزی است که ما آن را یادگیری آنلاین، یادگیری مجازی، آموزش توزیع شده، یادگیری شبکه ای و یا یادگیری مبتنی بر وب مینامیم.
با توجه به اینکه حرف E در یادگیری الکترونیکی(ELearning ) به معنی الکترونیک میباشد، یادگیری الکترونیکی باید هم? فعالیت های آموزشی که توسط افراد درون شبکه و بیرون از شبکه، به طور همزمان یا غیر همزمان از رایانه های متصل به شبکه و یا جدا از شبکه و دیگر ابزارهای الکترونیکی انجام می شود را در بر گیرد.
تعریف آموزش الکترونیکی چیست؟
آموزش الکترونیکی دارای یک تعریف بسیار ساده است. به این مفهوم که با استفاده از تکنولوژی های الکترونیکی بتوان به منابع و محتوهای آموزشی دسترسی داشت. آموزش الکترونیکی دارای تعاریف و توصیفات زیادی است. توصیفاتی همچون آموزش آنلاین، یادگیری آنلاین،آموزش دیجیتال و .... است. تمامی این توصیفات زمانی استفاده می شود که در بستر اینترنت باشد. به این معنی که دوره های آموزشی تعریف شده امکان تعامل میان مدرسان و فراگیران را فراهم کند.
ارکان آموزش الکترونیکی
سیستم مدیریت یادگیری الکترونیکی
سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی یک نرم افزار آموزشی مجازی است که در بسیاری از موارد از اصطلاح سامانه آموزش مجازی نیز یاد می شود. با کمک این سامانه می توان افراد را در دوره های آموزشی ثبت نام کرد. برای آنها مسیر آموزشی ترسیم و طراحی کرد.
در سامانه آموزش مجازی امکان تعریف دوره های متعدد وجود دارد. فراگیران دوره های آموزشی می توانند از ماژول ها و قابلیت های سامانه که با توجه به سطح دسترسی های موجود که برای آنها تعریف شده است، استفاده کنند. برخی از ماژول های موجود درسامانه lms شامل:
مشاهده محتواهای آموزشی الکترونیکی، تمرین، آزمون، تالار گفتگو، انجمن، و ... است.
سامانه کلاس مجازی
سامانه کلاس مجازی یک نرم افزار آموزشی است. این سامانه جهت برگزاری کلاس های آموزشی بصورت آنلاین مورد استفاده قرار می گیرد.
این نرم افزار شبیه سازی شده محیط کلاس های آموزشی است. با استفاده از نرم افزار کلاس مجازی امکان برقراری ارتباط دو طرفه یا چند طرفه وجود دارد. این سامانه علاوه بر امکان به اشتراک گذاشتن صدا و تصویر، شرایطی را فراهم می آورد که مدرس با فراگیران تعامل مناسبی را داشته باشد.
نرم افزار کلاس مجازی به مدرس این امکان را می دهد که محتواهای آموزشی خود را که در قالب MP3،MP4،PDF آماده کرده است را به اشتراک گذارد.علاوه بر آن مدرس می تواند با فراگیران خود بصورت گروهی و خصوصی گفتگو کند. راحع به موضوعات درسی نظرسنجی کند.
تولید محتوای الکترونیکی
تولید محتوای الکترونیکی از مهمترین ارکان در سامانه آموزش مجازی محسوب می شود. محتوای الکترونیکی به هر محتوایی که ماهیت آموزشی ذاشته و قابل ارائه در بستر وب باشد اطلاق می شود.
عموما برای تولید یک محتوای الکترونیکی آموزشی مدرس بعنوان بازوی علمی در کنار بازوی فنی تولید فعالیت خواهد کرد. بازوی فنی متشکل از سناریو نوبس آموزشی، گرافیست، گوینده، در صورت، نیاز فیلم بردار و ... می باشد.
محتواهای آموزشی بیشتر بصورت ویدیوئی، موشن گرافیک و انیمیشن، صدا و اسلاید و شبیه سازی شده تولید می شود.
نقش یادگیری الکترونیکی در آموزش
نقش یادگیری الکترونیکی در یادگیری از جمله موضوعاتی است تمام سازمان ها باید به توجه کنند. امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، اکثر سازمانها، موسسات آموزشی و شرکتهای بزرگ از سامانه آموزش مجازی (سامانه lms) برای یادگیری دانش آموزان و کارکنان خود استفاده میکنند.
در واقع سامانه یادگیری الکترونیکی، یادگیری و آموزش را به طور خودکار و به طور مستمر پیگیری میکند و تعامل و ارتباط بین مدرس و فراگیر را حفظ مینماید. در برخی از کشورها مانند بریتانیا و اسپانیا تقریبا 40% از شرکتها ، از طریق آموزش الکترونیکی (E-Learning)، به بیش از 50% درصد کارکنان خود، آموزش میدهد.
در واقع آموزش الکترونیکی و آموزش مجازی به دلیل مشغلههای زیاد افراد و عدم وقت کافی برای حضور در کلاسهای فیزیکی، امروزه نقش بسزایی را در امر آموزش ایفا میکند. طبق پژوهشهای انجام شده در این زمینه ، هدف اصلی آموزش الکترونیکی(سامانه lms) با فناوریهای جدید یادگیری، به عنوان روش ارتقاء عمومی یادگیری در توسعهی علمی افراد و به دلیل مزایای بیشماری که دارد به یکی از مهمترین ابزارهای یادگیری شناخته شده است.
ویژگی های یادگیری الکترونیکی
یادگیری الکترونیکی یا الکترونیکی دارای چند ویژگی بسیار مهم و منحصر به فرد می باشد:
انعطاف پذیری در دسترسی به اطلاعات و منابع
یکی از ویژگی های اصلی فناوری های اطلاعات و ارتباطات ، فراهم نمودن امکان دسترسی انعطاف پذیرانه به اطلاعات و منابع می باشد. دسترسی انعطاف پذیر عبارتست از امکان دسترسی به اطلاعات و منابع و کاربرد آنها متناسب با زمان، مکان و سرعت مناسب برای فراگیرندگان می باشد. مفهوم آموزش از راه دور بر مبنای اصل دسترسی انعطاف پذیر به وجود آمد که هدف از شیوه های یادگیری الکترونیکی، برقراری امکان تحصیل متناسب با زمان، مکان و سرعت برای فراگیرندگانی بود که عموما بزرگسال بوده و به مشاغل تمام وقت و پاره وقت بودند.
فناوری اطلاعات امکانات متنوعی را در اختیار نظام آموزش از راه دور قرار داد از جمله ثبت و ارائه انواع محتوا به فراگیرندگان و مدرسان در تمامی مجموعه های آموزش است که در واقع این امر امکان دسترسی به محتوا و منابع یادگیری از طریق فناوری های شبکه ای اطلاعات و ارتباطات را در محیطهای متفاوتی چون کلاس درس سنتی در محل کار و خانه را فراهم می کند.
دسترسی الکترونیکی به مجموعه ای از منابع فرا رسانه ای و چند رسانه ای
فناوری های اطلاعات و ارتباطات و یادگیری مجازی، امکان ضبط و ذخیره انواع گوناگون اطلاعات نظیر متن، صدا و تصویر را نیز فراهم نموده اند و امکان دستیابی به این گونه محتوا را به گونه ای فراهم کرده است که در چارچوپ محدودیتهای زمانی و مکانی خاص محیط های و روشهای سنتی نظیر کلاس درس امکان پذیر نبوده است و کاربران قادرند مجموعه گسترده ای از منابع آموزشی را به گونه ای که متناسب با رویکرد آموزشی و یادگیری باشد بدست آورند که این گونه منابع عمدتا شامل مواد فرامتصل، متون به هم پیوسته، عکسها، نمودارها، تصاویر چند رسانه ای مثل ویدیوها و مواد شبیه سازی شده و لینکهایی هستند که امکان ارتباط با پایگاه های الکترونیک داده ها ، موتورهای جستجو و کتابخانه های برخط را فراهم می کنند.
افزایش تاثیر یادگیری الکترونیکی بر دانش آموزان و دانشجویان
تاثیر یادگیری الکترونیکی بر دانشجویان یا دانش آموزان می تواند افزایش یابد زیرا در این روش توانمندسازی فراگیران با سرعت بیشتری انجام می شود در حالی که کیفیت آموزش حفظ خواهد شد و این خود انگیزه برای یادگیری را در دانش آموزان دو چندان می کند. در کنار آن دانشجویان یا دانش آموزان می توانند بدون اینکه به صورت حضوری در دانشگاه با آموزشگاه حضور یابند مدرک تحصیلی یا گواهی دریافت نمایند.
افزایش درآمد مدرسین
گرچه در این نوع آموزش از منابع مختلفی استفاده می شود اما نقش معلم در یادگیری الکترونیکی غیر قابل جایگزینی است. در روش آموزش آنلاین مدرسان می توانند بدون محدودیت مکان امکان تدریس در بهترین آموزشگاه ها با بالاترین درآمد را داشته باشند.
افزایش سرعت یادگیری
نقش یادگیری الکترونیکی در افزایش سرعت یادگیری انکار ناپذیر است. در این روش از ابزارهای مختلفی می توان برای درک بهتر مفاهیم استفاده نمود. با توجه به اینکه روش یادگیری هر فرد می تواند متفاوت از دیگری باشد، ابزارهای سمعی و بصری مختلف می تواند به تاثیر یادگیری الکترونیکی بر یادگیری را دوچندان نماید.